Của ăn trộm đâu có no được?

(Viết dựa trên nhiều nguồn tư liệu)

Ở tuổi 26, Byron Aldemar Moreno Ruales có vẻ như là một tấm gương điển hình của mẫu đàn ông vượt khó. Sinh ra trong một gia đình nghèo khó ở thủ đô Quito (Ecuador), Byron sớm ý thức được rằng bản thân phải nỗ lực nhiều thật nhiều để trở thành chỗ dựa vững chắc cho gia đình. Anh thi đỗ vào đại học Luật, được đánh giá rất cao nhờ sự thông minh và kỹ năng phân tích vấn đề. Miệt mài nỗ lực, Byron rời ghế giảng đường với tấm bằng loại xuất sắc.

Không dừng lại ở đó, anh theo học một khóa trọng tài bóng đá và nhanh chóng trở thành một trong những trọng tài hàng đầu đất nước; được Ecuador tiến cử lên FIFA. Nhận được cái gật đầu của tổ chức bóng đá lớn nhất thế giới, Byron chính thức được công nhận trọng tài chuẩn FIFA khi chỉ mới 26 tuổi.

Trong tâm niệm của Byron: Được cầm còi trong những trận đấu chính là tự tạo môi trường giúp mình tăng sức chịu đựng trước áp lực công việc và dư luận, nhằm hướng tới những mục tiêu xa hơn: Chính trị. Và cuối cùng năm 2002, khi vừa bước sang tuổi 33 và tự cảm nhận được bản thân đã đầy đủ độ chín. Người đàn ông châu Mỹ-La tinh này nộp đơn tranh cử vào Hội đồng thành phố Quito. Thời điểm bầu cử cho vị trí này diễn ra chỉ vài tháng sau khi World Cup tại Nhật Bản-Hàn Quốc kết thúc.

Nhưng từ niềm tự hào được đại diện tổ quốc cầm còi tại giải đấu lớn nhất hành tinh, số phận của Byron Moreno thay đổi chỉ sau một buổi tối định mệnh…

====================================================

Italia hành quân tới World Cup 2002 với vị thế là nhà đương kim á quân châu Âu, được dẫn dắt bởi HLV huyền thoại Giovanni Trapattoni. Đội trưởng đội bóng thiên thanh lúc ấy là Paolo Maldini-trung vệ huyền thoại với quyết tâm chơi một trong những giải đấu lớn cuối cùng trong sự nghiệp (vì lúc ấy anh đã ở tuổi 33). Buffon năm ấy mới 24 tuổi, Fabio Cannavaro 28, Del Piero 27 và Totti thì mới 25. Một đội hình quá đẹp và Italia rõ ràng là một trong những ứng cử viên cho Cúp vàng lúc bấy giờ.

Nhưng Italia đã phải dừng bước ngay ở vòng 1/8 và trở thành nạn nhân tiếp theo của những tiếng còi méo tại World Cup lúc bấy giờ. Liệu có thể đổ lỗi cho ai bây giờ? Phải chăng nên trách người Ý khi họ đã không giành ngôi nhất bảng, qua đó phải đụng độ Hàn Quốc ở vòng loại trực tiếp?

Bởi vì ở vòng đấu bảng, người hâm mộ chắc chắn đã nhận ra điều gì đó bất thường ở lượt trận thi đấu cuối: Khi Hàn Quốc buộc phải giành được ít nhất 1 điểm trước Bồ Đào Nha để giành quyền đi tiếp; hoặc sẽ đối mặt với nguy cơ bị loại. Đội bóng của Luis Figo khi ấy đã thi đấu rất cố gắng, nhưng bị xử ép với hai tấm thẻ đỏ từ những tình huống không mấy rõ ràng; đồng thời bị từ chối một bàn thắng hợp lệ. Để rồi bi kịch xảy ra khi họ-chỉ với 9 người-không thể ngăn nổi bàn thắng của Park Ji-sung, và bị loại. Hàn Quốc vượt qua vòng đấu bảng, thậm chí đứng đầu.

Bước vào vòng trong và gặp Italy, người hâm mộ tin tưởng sự công bằng của Byron Moreno sẽ giúp tìm ra người chiến thắng xứng đáng nhất. Nhưng sự tin tưởng của FIFA khi giao ông cầm còi trận đấu căng thẳng này đã không được đáp lại. Có một sự thật mà sau này người ta mới để ý thấy rằng: Trước khi lên đường tham dự vòng chung kết World Cup 2002, người đàn ông nhà nghèo Byron Moreno nợ nần chồng chất và phải cầm cố căn nhà ở thủ đô Quito. Nhưng chỉ một tháng cầm còi tại World Cup, Moreno không những trả sạch nợ nần mà còn mua siêu xe Chevrolet, đội mũ vành đặc sản Panama và chiếc áo hợp kim lóng lánh sang trọng, thậm chí còn đi du lịch Miami (Mỹ): “Những khoản nợ của tôi đều đã được trả. Đó là lý do tôi đưa vợ con đến Miami tận hưởng kỳ nghỉ Hè tuyệt vời”-Byron Moreno chia sẻ.

Nhưng vợ con ông cũng không trụ lại được lâu trước sự biến chất quá nhanh của Byron. Năm 2003, ông này bỏ vợ và cặp kè với một chân dài trẻ tuổi.

Trở lại với trận cầu Italy-Hàn Quốc, nơi mà dù FIFA kết luận không có chứng cứ buộc tội Byron Moreno-nhưng nhiều người tin rằng ông này đã nhận những đồng tiền bẩn từ mafia. Người viết đã theo dõi trực tiếp trận đấu ấy lúc bấy giờ, và mặc dù đã 16 năm trôi qua, vẫn nhớ phần lớn những pha truy cản của đội bóng xứ Kim chi là bằng cách giật cùi chỏ vào mặt đối phương, mà một trong số đó khiến hậu vệ Francesco Coco của Italy đổ máu. Lee chun Soo thì không dùng tay, anh dùng chân đá thẳng vào đầu Paolo Maldini mà không bị nhận thẻ. Italy bị từ chối hai bàn thắng hợp lệ, và khi Totti bị đốn ngã rõ ràng trong vòng cấm, anh còn phải nhận thẻ đỏ rời sân vì trọng tài cho rằng anh ăn vạ. Bất lực trong việc chống lại mafia, Italy dừng bước.

Cả nước Ý chết lặng. Đó rõ ràng là một vụ cướp.

Nhưng đó rõ ràng không phải mối bận tâm của Byron, nhận thấy mối lợi tuyệt vời của việc làm độ. Ông này tiếp tục “bán” nhiều trận đấu khác, trong đó có trận đấu tại giải VĐQG Ecuador giữa Deportiva Universita de Quito và Barcelona Sporting Club. Ban đầu, ông này cho bù giờ 6 phút và bảng điện tử cũng thông báo rõ số phút này cho khán giả trên sân thấy. Nhưng 6 phút thì chưa đủ để thay đổi kết quả, “gã bợm” cho trận đấu kéo dài tới 13 phút, để Quito ghi bằng được 2 bàn thì thôi, đội bóng này thắng chung cuộc 3-2 nhưng Byron cuối cùng cũng phải đền tội bằng việc bị treo còi 20 trận. Sau trận đấu, nhiều người nghi ngờ rằng Moreno giúp Quito chiến thắng để có thêm nhiều người ủng hộ ông tranh vị trí trong hội đồng.

Trở lại sau án phạt, Byron lại thổi 3 chiếc thẻ đỏ khó hiểu và thêm một lần nữa bị đình chỉ. Chán bóng đá và cũng thừa mứa tiền nong, ông này quyết định bỏ luôn việc cầm còi.

Người đàn ông đầy nghị lực năm nào đã hoàn toàn biến chất, và bi kịch cũng ập đến với ông.

Mặc dù không bị kết án sau sai phạm rõ rành rành tại World Cup 2002 (Chủ tịch FIFA Sepp Blatter khi ấy còn bảo vệ ông này bằng việc đổ lỗi cho sự hỗ trợ không tốt của các trợ lý trọng tài), Byron mất uy tín tại quê hương và thất bại trong cuộc bầu cử. Chi tiêu bạt mạng, tiền nong đội nón ra đi nhưng vẫn muốn duy trì cuộc sống vương giả, Byron chọn cách đi buôn ma túy. Không may, khi vận chuyển 6.2kg ma túy trong…quần lót từ Ecuador tới Mỹ, ông này bị bắt và đối diện với án tù 10 năm. Luật sư của ông này biện hộ gãy lưỡi nhưng cũng là vạch ra sự thật bi đát mà ông này đang phải đối diện: Nợ nần chồng chất, bạn gái sảy thai, con trai lâm bệnh nặng. Gã trọng tài mất lương tâm trước đó thậm chí còn sẵn sàng nhận lời sang….Italia-nơi người dân coi ông như kẻ thù để tham dự một show truyền hinh với chủ đề là…bôi nhọ chính bản thân. Phải, gã tìm đủ mọi cách để kiếm ra tiền.

May cho gã là nhờ bài “ôn nghèo, kể khổ” của luật sư, Byron chỉ bị kết án 30 tháng tù. Vào trong tù, Byron bị các đại ca ở Mỹ dọa…đái ra quần nhưng những dân anh, chị ở đây dần dần lại thích cái khuôn mặt “đần đần, thộn thộn” của hắn. Đến cả những quản giáo ở đây cũng vậy. Byron chỉ phải làm có hai công việc “nhàn tênh” trong tù là….là quần áo và cầm còi những trận bóng đá trong tù. Nhưng ngựa quen đường cũ, những trận có Byron cầm còi thì ông này nhận thêm cả mớ tiền: Bởi vì cứ đại ca nào chi mạnh tay, Byron lại cầm tiền và thổi…penalty tưởng tượng cho đội bóng ấy. 26 tháng sau, gã ra tù nhờ được ân xá trước thời hạn 4 tháng. Loay hoay tiếp tục dấn thân vào chính trị cùng cương lĩnh nực cười: “Tham nhũng là một trong những vấn nạn lớn nhất ở Ecuador hiện nay. Tôi sẽ thẳng tay “rút thẻ đỏ” với vấn nạn nhức nhối này”. Nhưng ai mà tin nổi một gã trọng tài tham nhũng lại có thể…chống tham nhũng? Vậy nên cho đến nay, gã vẫn chẳng nhận được bất cứ chức danh nào ra hồn.

Trượt dài trên con đường tội lỗi, cử nhân luật Byron Moreno mẫu mực năm nào giờ đây đánh mất tất cả: Của thiên trả địa, gia đình tan vỡ và sự nghiệp đi đời. Nếu có được cho lựa chọn lại, chẳng biết người đàn ông từng được nhận xét là thông minh và có khả năng phân tích tình huống tài tính ấy có đủ minh mẫn để nhận ra rằng: “Của ăn trộm đâu có no được” không nhỉ?

Còn đối với Italia, định mệnh không đến nỗi bạc đãi họ. Sớm dừng bước ở World Cup 2002 vì tiếng còi méo của Byron Moreno, và trước đó thất bại trong trận chung kết bởi “bàn thắng vàng” của David Trezeguet. Nhưng cũng chỉ ngay kỳ World Cup sau. Italy lên ngôi vô địch khi đánh bại Pháp trong trận chung kết. Người hùng Euro 2000 David Trezeguet lại cũng chính là người duy nhất đá hỏng trong loạt sút luân lưu, dâng cúp vàng cho đất nước hình chiếc ủng sau suốt 24 năm chờ đợi…