Tha thứ cho quá khứ, để giải phóng chính mình

Có một điều rất lạ: con người có thể tha thứ cho người khác, nhưng lại thường rất khó tha thứ cho chính mình. Những sai lầm, những quyết định vội vã, những lời nói vụng dại… cứ bám riết lấy ta, như một chiếc bóng không bao giờ chịu rời đi. Ta có thể bước đi về phía trước, nhưng chiếc bóng ấy vẫn kéo lê sau lưng, nặng trĩu. Và nhiều khi, chính quá khứ là gông xiềng trói buộc ta, chứ không phải hiện tại hay tương lai.

Vậy nên, điều cần thiết không phải là tìm cách quên đi quá khứ, mà là học cách tha thứ cho sự không hoàn hảo trong quá khứ và bắt tay làm hòa với nó.

Vì sao con người khó buông bỏ quá khứ?

Thứ nhất, bởi ta thường mang trong mình một ảo tưởng về sự hoàn hảo. Ta tin rằng giá như mình làm tốt hơn, nói khác đi, chọn một con đường khác… thì cuộc đời hẳn đã rẽ sang một hướng khác. Nhưng sự thật là không có con người nào hoàn hảo, và không ai sống mà chưa từng sai lầm.

Tư tưởng mà tôi học được từ các bậc tiền nhân, xin phép chia sẻ một quan điểm rằng: “Người quân tử biết lỗi mà sửa, chẳng gì thiện lớn bằng.” Vậy mà nhiều khi, ta lại tự giam mình trong sự tiếc nuối, thay vì học cách sửa chữa và bước tiếp.

Thứ hai, bởi xã hội nhiều khi trói buộc ta trong quá khứ. Người ta thích nhắc lại lỗi lầm của kẻ khác, thích gắn một cái mác để phán xét. Và ta dần tin rằng quá khứ chính là bản án chung thân cho cuộc đời mình.

Thứ ba, bởi trong sâu thẳm, ta thường là quan tòa khắc nghiệt nhất đối với chính mình. Ta có thể khoan dung với bạn bè, người thân, nhưng lại tự hành hạ bản thân bằng sự tự trách, tự dằn vặt không hồi kết.

Hệ lụy của việc không tha thứ cho quá khứ

Một người cứ ôm mãi vết thương cũ sẽ không bao giờ sống trọn vẹn với hiện tại. Họ có thể thành công, nhưng trong tim vẫn đầy mặc cảm. Họ có thể được yêu thương, nhưng lại không tin rằng mình xứng đáng.

Có những người cả đời sợ hãi lập gia đình chỉ vì cha mẹ từng đổ vỡ. Có người không dám bước tiếp sự nghiệp vì từng thất bại cay đắng. Có người từ chối tình yêu mới chỉ vì từng bị phản bội. Tất cả đều là hệ lụy của việc không tha thứ cho quá khứ.

Khi ta trừng phạt bản thân mãi mãi vì một sai lầm, ta đã biến quá khứ thành nhà tù, và ném chìa khóa đi. Nhưng nhà tù ấy không ai dựng lên cho ta cả. Chính ta dựng nên.

Sức mạnh của việc bắt tay làm hòa với quá khứ

Làm hòa với quá khứ không có nghĩa là phủ nhận những gì đã xảy ra, càng không phải là tô hồng nó. Đó là dám nhìn thẳng vào vết thương, chấp nhận rằng mình đã từng không hoàn hảo, và rồi học cách tha thứ.

Nelson Mandela từng nói: “Hận thù giống như uống thuốc độc và hy vọng kẻ khác sẽ chết.” Việc ôm mãi hận thù với chính mình cũng vậy. Nó chỉ đầu độc chính tâm hồn ta.

Tha thứ cho quá khứ nghĩa là:

Biết ơn những sai lầm, vì nhờ chúng ta khôn lớn.

Biết ơn những người từng làm ta tổn thương, vì nhờ họ ta học cách tự chữa lành.

Biết ơn cả những thất bại, vì nhờ đó ta nhận ra giá trị thật của thành công.

Khi ta đủ can đảm bắt tay làm hòa với quá khứ, ta mới thực sự được tự do. Ta không còn chạy trốn ký ức, mà biến nó thành một phần trong hành trình trưởng thành.

Tha thứ cho sự không hoàn hảo – cũng là tha thứ cho chính mình

Sự hoàn hảo là một ảo ảnh. Thế giới này không cần những con người hoàn hảo. Thế giới này cần những con người dám sống thật, dám sai, dám sửa, dám đứng dậy sau mỗi lần vấp ngã.

Một đứa trẻ tập đi sẽ ngã rất nhiều lần trước khi biết bước những bước đầu tiên. Nếu nó tự trách mình vì ngã, nó sẽ không bao giờ biết đi. Cuộc đời của người lớn cũng vậy: ngã là điều tất yếu, nhưng đứng lên mới là bản lĩnh.

Khi ta tha thứ cho chính mình, ta không xóa đi quá khứ, mà ta chấp nhận nó như một chương cần thiết của cuộc đời. Một chương không hoàn hảo, nhưng góp phần làm nên cuốn sách mang tên “ta”.

Triết lý để lại

Quá khứ không phải để ta quên đi. Quá khứ là để ta học, để ta lớn lên, và để ta biết rằng con người không cần hoàn hảo để được yêu thương.

Hãy tha thứ cho sự không hoàn hảo trong quá khứ. Hãy bắt tay làm hòa với chính ký ức của mình. Vì chỉ khi ấy, ta mới thực sự tự do để bước vào tương lai với một tâm hồn nhẹ nhõm.

Quá khứ là chiếc gương soi, không phải sợi xích trói buộc. Nếu dám nhìn vào gương, mỉm cười và bước tiếp, ta sẽ thấy tương lai rộng mở.

Minh Quân Nguyễn