Người nghèo thì đâu có được phép ốm?
Sáng nay dừng đèn đỏ ở ngã tư Lò Đúc. Nhìn sang bên đường thấy một cụ già lưng còng, mặc áo nâu đang chậm chạp từng bước hỏi xin từng người một, Nhưng từ chị bán bún chả, bác xe ôm, người qua đường hay anh bán nước….ai cũng lắc đầu cả. Quyết định vòng xe lại.
“Kính cụ, con biếu cụ ít tiền”
“A Di Đà Phật, con có lòng biếu già xin ít tiền…già cảm ơn….”
Lúc bấy giờ, tôi mới nhìn được rõ nét mặt của cụ. Nước da đồi mồi trông đen và xấu lắm, chắc (chắn) là do nhịn đói lâu ngày. Tôi hai tay đưa tờ tiền cho cụ.
“Cụ nhớ giữ gìn sức khỏe ạ”
“A Di Đà Phật, Trời Phật phù hộ cho anh được mạnh khỏe…Hai năm trước, già vẫn còn bán rau ở đây….Nhưng rồi ốm, giờ hết tiền…Già phải đi xin mỗi người một ít…”
Bấy giờ nghe cụ nói vậy, tôi thấy cay đắng lắm. Phần nhiều là thương xót cho cụ, phần là ngẫm lại thấy cám cảnh mình. Ngay lúc ấy chợt nhớ đến “Một bữa no” của Nam Cao, cũng là câu chuyện một bà cụ đi buôn, nhưng rồi bà ốm, vốn liếng bao nhiêu mất sạch cả, thế rồi bà phải ăn toàn bánh đúc, và rồi bánh đúc cũng chẳng có mà ăn. Bà chết.
Nhưng giờ nghĩ lại, Ngô Tất Tố còn có một câu chuyện đau lòng hơn. Ấy là khi chị Dậu xin cho anh chồng khỏi đòn roi của người nhà lý trưởng đến thúc sưu thuế. Tôi nhớ chị nói thế này:
“Cháu xin các bác thư cho nhà cháu hai hôm nữa. Chồng cháu đang ốm, các bác đánh thế sợ chồng cháu không chịu nổi….”
Người nhà lý trưởng quát:
“Ốm à? Ốm ông vẫn cứ đánh cho đến khi chúng mày nộp đủ tiền thuế. Nghèo mà bày đặt ốm à? Dân nghèo thì không được quyền ốm”.
Phải rồi. Người nghèo thì đâu được phép ốm kia chứ…
Bi đát thay!